بررسی ابعاد مختلف فرهنگ ترکیه

ترکیه کشوری در منطقه خاص جغرافیایی و در ارتباط با اروپا است، که فرهنگ و آداب و رسوم جالبی دارد. ترکیه شبیه و در عین حال کاملا متفاوت با کشورهای همسایه خود می باشد که تاریخی غنی و جذابی را داراست. اکثر مردم ترکیه از نژاد ترک هستند اما با این حال اقوام غیر ترک نیز در این کشور دیده می شود. به عنوان مثال کردها در جنوب شرقی، اعراب در جنوب و گرجی ها در شمال شرقی و شمال غربی این کشور زندگی می کنند. شرکت ترک نیک در این مقاله قصد دارد نگاه مختصری بر فرهنگ ترکیه داشته باشد، با ما همراه باشید و در انتهای مقاله نظرات ارزشمند خود را برای ما ارسال نمایید.

جمعیت کشور ترکیه حدود 82 میلیون است (طبق آخرین آمار که در سال 2018 منتشر شد) و از این میزان حدود 75 تا 85 درصد مردم ترکیه مسلمان سنی هستند و مابقی یعنی 15 الی 25 درصد علوی (شاخه ایی از مذهب شیعه) می باشند. ترکیه حکومت لائیک دارد بدین معنی که طبق قانون، دولت در امور دینی مردم دخالتی ندارد اما مردم ترکیه معتقد به مسائل دینی و پایبند قواعد اسلامی هستند. برای مثال روز عید سعید فطر و عید سعید غدیر خم در کشور ترکیه تعطیل رسمی اعلام شده است و این روزها را جشن میگیرند. اگر قصد سفر به ترکیه دارید ابتدا بهتر است با فرهنگ و تاریخ این کشور کمی آشنا باشید. سرفصل مطالبی که در این مقاله پیش رو دارید به شرح زیر است:

• فرهنگ ترکیه در یک نگاه
• زبان ترکی چگونه است؟
• دین و مذهب مردم ترکیه
• نحوه پوشش و لباس مردم ترکیه
• آداب معاشرت در ترکیه
• آداب غذا خوردن در ترکیه
• مراسم های مذهبی و ملی در فرهنگ ترکیه
• مراسم ازدواج در کشور ترکیه
• جایگاه مرد و زن در خانواده

فرهنگ ترکیه در یک نگاه

ترک ها بسیار اهل خانواده و دوست دار دورهمی و در کل انسان های خون گرمی هستند. اکثر ترک ها به زبانی جز زبان خود یعنی ترکی مسلط نبوده و این موضوع را به پای نژاد پرستی آن ها نمیتوان گذاشت زیرا از گذشته این طور بوده و جزوی از فرهنگ آن ها شده است. اگر میخواهید به این کشور سفر کنید این موضوع را مد نظر قرار دهید و چنانچه اگر با این زبان آشنا نیستید بهتر است کلمات معمولی روزمره را فرا بگیرید تا بتوانید در تاکسی یا بازار با مردم صحبت کنید. برای شروع از دیالوگ های ساده مثل سلام، خداحافظ، حال شما چطور است و … شروع کنید.

جالب است بدانید ترک ها مانند ایرانیان فرهنگ احترام به بزرگ تر را دارند و اگر وارد جمعی شدید بهتر است ابتدا با پیر آن جمع سلام و احوال پرسی کنید. مردم ترکیه بسیار مهمان نواز هستند و غذاهای لذیذ خود را برای مهمان هایشان پخت کرده و اسباب راحتی را برای آن ها فراهم می کنند. به کلام دیگر ترکها انسان های خوش مشربی هستند. فرهنگ ترکیه شباهت های زیادی با فرهنگ ایران دارد به صورتی که آن ها نیز با کفش به داخل نمیروند و اگر مثلا همسایه ایی برایشان یک ظرف غذا ببرد، آن ظرف را خالی برنمیگردانند و حتما چیزی در آن ریخته و به رسم ادب به صاحب اش باز میگردانند.

در کل می توان گفت فرهنگ مردم ترکیه شبیه به ایران و همچنین شبیه به اروپا است. به عنوان مثال اگر با دوستان خود در ترکیه به رستوران یا سینما بروید هرکس سهم خود را می دهد و به ندرت همدیگر را مهمان می کنند.

زبان ترکی چگونه است؟

زبان ترکی استانبولی زبان رسمی کشور ترکیه است و در مجموع 88 میلیون نفر در سراسر جهان این زبان را به عنوان زبان اصلی یا زبان دوم خود مورد استفاده قرار می دهند. ریشه اصلی این زبان از مناطق آسیای مرکزی و همچنین ترکستان چین آمده است. هنگامی که قلمرو امپراطوری عثمانی وسیع تر شد، دایره لغات این زبان نیز گسترش یافت و به مرور زمان به شکل امروزی تغییر یافت. مصطفی کمال آتاترک اولین رئیس جمهور ترکیه بود که تلاش های بسیاری برای زنده نگه داشتن و گسترش این زبان انجام داد. وی ابتدا الفبای پایه عثمانی را به الفبای آوایی لاتین تغییر داد و سپس کلمات غیر ترکی (عربی، فارسی و …) را از این زبان حذف کرد. پیشنهاد می شود از مقاله مربوط به شرایط زندگی در استانبول دیدن فرمایید.

در مجموع زبان ترکی استانبولی دارای 29 حرف لاتین بوده و نسبت به الفبای لاتین اصلی تغییرات اندکی دارد. می توان به راحتی الفبای این زبان را فرا گرفت و این یک مزیت برای افرادی است که قصد یادگیری این زبان را دارند، چرا که مثلا الفبای ارمنی هیچ وجه مشترکی با زبان انگلیسی ندارد و یادگیری آن برای ایرانیان بسیار سخت تر خواهد بود. در ادامه میتوانید الفبای زبان ترکی استانبولی  را مشاهده کنید:

A a, B b, C c, Ç ç, D d, E e, F f, G g, Ğ ğ, H h, I ı, İ i, J j, K k, L l, M m, N n, O o, Ö ö, P p, R r, S s, Ş ş, T t, U u, Ü ü, V v, Y y, Z z

دین و مذهب مردم ترکیه

دین مردم ترکیه همانطور که گفته شد اسلام است و بیشتر آن ها سنی هستند. ترکها قبل از اینکه مسلمان شوند دین های مختلفی داشتند و یکپارچه نبودند. هنگامی که جنگ تالاس میان مسلمانان و ترک ها در گرفت، میان مسلمانان و ترکها ارتباط دوستانه برقرار شد و به تدریج ترکها به سمت اسلام رفتند تا به امروز که به جز عده ایی اندک (0.2 درصد مسیحی و یهودی)، اکثر آن ها مسلمان هستند. پیش از این جنگ ترکها به یک خدا به نام خدای آسمان یا گوک تانری (Gok Tanri) معتقد بودند که در مورد آن در کتب قدیمی و تاریخی این کشور نوشته شده است.

مسلمانان کشور ترکیه بیشترشان حنفی هستند و اغلب در بخش مرکزی و غربی این کشور سکونت دارند. بقیه آن ها شافعی (کرد) بوده و در بخش شرقی کشور ترکیه زندگی می کنند. یک  نکته جالب این که استان قارص (Kars) یک محله شیعه نشین در قسمت شمال شرقی ترکیه است که زبان این محله شبیه به زبان آذری می باشد که در ایران صحبت می شود.

نحوه پوشش و لباس مردم ترکیه

ترکیه کشوری لائیک و دارای دولت سکولار می باشد، اما پوشش مردم این کشور غالباً اسلامی است و در این زمینه پوشش و لباس محتاطانه عمل می کنند.  اگر به ترکیه سفر می کنید بهتر است در انتخاب لباس خود کمی دقت کنید. حجاب خانم ها در این کشور ضروری نیست اما چنانچه کسی لباس های باز و بیش از اندازه کوتاه بپوشد، نه توسط پلیس بلکه توسط خود مردم مورد تذکر قرار میگیرد. این کار اجباری ندارد و تنها احترام به مردم بومی این کشور تلقی می شود لذا به توریست های خانم توصیه می شود هنگامی که در مناطق محلی و بومی رفت و آمد می کنند به قوانین آنجا احترام گذاشته و اصول پوشش این کشور را رعایت کنند.

در گذشته قانونی مبنی بر ممنوعیت حجاب برای خانم هایی که در ادارات دولتی مشغول به کار هستند وجود داشت اما دو سال قبل این قانون توسط دولت ترکیه برداشته شد و هم اکنون تنها برای خانم های پلیس، وکلا، دادستان ها و قضات استفاده از حجاب ممنوع است.

در حال حاضر زنان ترک می توانند به اختیار خود حجاب داشته باشند یا نداشته باشند که این موضوع شامل حال گردشگران نیز می شود. در این کشور مساجد قدیمی و زیبایی وجود دارد مانند مسجد سلطان احمد در شهر استانبول که برخی گردشگران بازدید از آن را در برنامه خود قرار می دهند. برای ورود به مساجد بهتر است با یک روسری مو و شانه های خود را پوشانده، همچنین از لباس های پوشیده نیز استفاده نمایید. برای اطلاع از آب و هوای ترکیه به صفحه مربوطه مراجعه نمایید.

آداب معاشرت در ترکیه

ظاهر آراسته، لباس های شیک و پاکیزگی در فرهنگ مردم ترکیه نهادینه است و ترک ها انسان های خونگرم و معمولا خواهان روابط صمیمی و طولانی هستند. به طوری که هرچقدر مدت زمان دوستی شما با آن ها بیشتر باشد، به همان اندازه صمیمیت و تعهد در رابطه افزایش می یابد. آن ها علاقه به شب نشینی و دید و بازدید دارند به طوری که اگر شما را به خانه خودشان دعوت کنند، شما نیز باید آن ها را دعوت کنید تا روابط تان ماندگار شود. چنانچه به خانه یک فرد ترک دعوت شوید و خانه را زود ترک کنید یا از غذاهایشان نخورید نوعی بی ادبی و بی احترامی تلقی می شود. می توان گفت دلیل این امر از اعتقاد آن ها به دین اسلام نشأت می گیرد. مردم این کشور به همسایگان محلی خود احترام زیادی میگذارند و گاهی غذاهای خود را برای همسایه ها نیز میبرند.

حتما بخوانید : بهترین هتل های 5 ستاره در استانبول

مانند ایران، هنگامی که مردم همدیگر را ملاقات می کنند با هم دست می دهند و به احوال پرسی یکدیگر مشغول می شوند اما در موقع خداحافظی دلیلی ندارد حتما با هم دست بدهند و اینکار ضروری نیست. فرهنگ این کشور خیلی شبیه فرهنگ ایران است تا جایی که در شروع دیدار روی یکدیگر را می بوسند. اگر برای فردی خیلی احترام قائل باشند، پیشانی خود را روی دست راست وی قرار می دهند که اینکار نوعی ابراز علاقه است. اگر به یک دورهمی دعوت شدید بهتر است ابتدا از همان جا احوال پرسی کنید و پیش بروید تا به آخرین نفر برسید. در صورتی که یک فرد مسن در میان آن ها حضور داشت می توانید پیش از همه با وی دست بدهید.

آداب غذاخوردن در ترکیه

در سر میز غذا، مردم ترکیه رفتاری کم و بیش مشابه مردم ایران از خود نشان می دهند و این مورد تفاوت زیادی با آداب غذا خوردن در کشور خودمان ندارد. برای کسب اطلاعات مفید در مورد غذاهای لذیذ ترکیه پیشنهاد می کنیم از مقاله 38 غذای خوشمزه ترکیه دیدن فرمایید.

نکاتی را در مورد غذا خوردن و رفتار مردم ترکیه در سر میز شام، نهار و صبحانه:

• معمولا ترکها دوست دارند با خانواده، فامیل یا دوستان صمیمی خود غذا بخورند و این حس خوبی را به آن ها منتقل می کند.
• در سر میز غذا معمولا در مورد کارهای روزمره و فعالیت های آن روزشان باهم گفتگو می کنند.
• اگر در سر میز یا سفره فرد مسنی حضور داشته باشد، رسم ادب بر آن است که این شخص ابتدا غذا بخورد سپس دیگران شروع کنند.
• اگر غریبه یا مهمان در میان جمع باشد، آن ها ابتدا صبر می کنند که مهمان چند لقمه غذا بخورد و پس از آن میزبان و دیگران غذای خود را میل می کند. همچنین میزبان منتظر می ماند تا مهمان ها غذایشان تمام شود و تا اتمام غذای مهمان، میزبان هرگز سفره را ترک نمی کند زیرا این کار بی ادبی به حساب می آید.
• مردم ایران معمولا پس از اتمام غذا خدا را بابت نعمتی که به آن ها داده است، شکر می کنند اما در ترکیه این کار معمولا قبل از سرو غذا صورت می گیرد.
• پیش غذا در سفره های مردم این کشور سوپ است.
• همیشه سالاد در سفره هایشان دیده می شود و برای هضم بهتر غذا همیشه سالاد میل می کنند.
• باقلوای ترکی را همیشه با چای یا قهوه میل می خورند و مهمان هایشان هم از این قاعده مستثنی نیستند.

مراسم های مذهبی و ملی در فرهنگ ترکیه

تقویم کشور ترکیه بر اساس تقویم میلادی است و اولین روز سال یکم ژانویه می باشد. یک نکته جالب این که اگر بخواهیم نگاه کلی داشته باشیم، باید گفت تقویم و مناسبت های رسمی این کشور تلفیقی از تقویم میلادی و اسلامی است. در ترکیه سال نو با اولین روز ماه ژانویه شروع شده و یکشنبه آخرین رو هفته می باشد. به عبارت دیگر شنبه و یکشنبه روز تعطیلی آن ها است. تعطیلات غیر مذهبی از تقویم میلادی و تعطیلات مذهبی شامل اعیاد و عزاداری ها از تقویم اسلامی گرفته شده است. در جدول زیر با برخی از مناسبت های رسمی این کشور بیشتر آشنا شویم:

مراسم ازدواج در کشور ترکیه

ازدواج یک رسم ملی در تمامی کشورهای جهان برای تشکیل خانواده می باشد و برای کشوری آداب و رسوم خاص خود را دارد. ازدواج به معنی پیوند دائمی زن و مرد است. سنت ازدواج در شهرهای بزرگ ترکیه مانند استانبول کمی مشابه غرب و کمی شبیه به خاورمیانه است. به عبارت دیگر ترکیبی از این دو فرهنگ متفاوت می باشد. ترک ها دوست دارند در عروسی هایشان غذاهای لذیذ سرو کنند و از دوستان و فامیل خود دعوت کنند تا در مراسم حضور داشته باشند. موسیقی و رقص عضو جدا نشدنی از مراسم های عروسی ترک ها است و معمولا موسیقی محلی آن منطقه پخش می شود و رقص شان نیز بر اساس فرهنگ آن شهر یا روستا ممکن است کمی متفاوت با مناطق دیگر باشد.

خانواده ها در عروسی های سنتی نقش مهمی دارند و خانواده پسر و دختر قبل عروسی یا یکدیگر آشنا شده و قرار های آینده را می گذارند. طبق آمار حدوداً بیست درصد از ازدواج هایی که در ترکیه برگزار می شود از قبل توسط خانواده های دو طرف برنامه ریزی شده و به نحوی سنتی می باشد. مانند ایران، در ترکیه نیز خانواده پسر قبل از عروسی به خانه دختر رفته و سپس دختر و پسر با هم در مورد اهداف مشترک و شروع یک زندگی جدید صحبت می کنند و چنانچه توافق میان دو خانواده به درستی صورت بگیرد، زمان عروسی معین خواهد شد.

این نکته حائز اهمیت است که مهریه در این کشور مانند ایران مرسوم است و چنانچه خانواده ایی توان مالی پرداخت آن را نداشته باشد، در عوض باید دشمنی و کینه قدیمی را کنار بگذارند (البته اگر میان دو خانواده از قبل کینه ورزی وجود داشته باشد). دلیل این رسم بیشتر این بوده که دوستی و آرامش رواج یابد. البته این نوع ازدواج امروزه کمتر دیده می شود و بیشتر مختص به زمان های قدیم می باشد. به این نوع ازدواج بردل (berdel) گفته می شود. امروزه معمولا پسرهای ترک دختر مورد نظرشان را به رستوران یا کافی شاپ دعوت می کنند و از او در میان جمع تقاضای ازدواج می کنند. آیا می دانید یکی از روش های آسان و مطمئن برای اخذ اقامت ترکیه ازدواج با یک فرد ترکیه ایی است؟

جایگاه مرد و زن در خانواده

مانند کشورهای خاورمیانه و شرقی، در خانواده های ترکی مرد به نوعی رئیس محسوب می شود و زن باید تابع مرد خود باشد. پس از ازدواج نام خانوادگی مرد برای فرزندان انتخاب شده و زن نیز از نام خانوادگی شوهرش در جامعه و فامیل استفاده می کند. یک تفاوت که فرهنگ ترکیه با فرهنگ ایرانی دارد این است که در این کشور چند همسری ممنوع بوده و هرکس باید یک همسر داشته باشد و فرهنگ این کشور این موضوع را نمی پذیرد. برای کسب اطلاعات مفید و جامع در مورد نحوه صادرات به ترکیه حتماً مقاله مربوطه را بخوانید.

در خانواده ها زن خانه می تواند با همسایگان و دوستان خود دور هم جمع شوند و به صحبت بپردازند. در ترکیه چایخانه ها فقط جای مردها است و چنانچه زن ها بخواهند برای نوشیدن چای به بیرون خانه بروند، به کافه ها یا رستوران هایی که در باغ قرار دارند، آن هم به صورت خانوادگی می روند. مردهای ترک غیرت خاصی بر روی خانم خود دارند که این موضوع سبب ایجاد محدودیت هایی برای زنان این کشور نیز شده است.